در مطلب پيش‌رو قصد داريم به بررسي انواع سانتريفيوژها بپردازيم و نيم‌نگاهي به برخي ابعاد فني آنها داشته باشيم تا ببنيم که دقيقا منظور مقام معظم رهبري از «سانتريفيوژهاي نسل جديد» چه بوده است.

قبل از هر چيز بايد اشاره‌اي به سخنراني رهبر انقلاب اسلامي در تاريخ 17 تير سال 1393 داشته باشيم؛ ايشان در اين سخنراني «نياز قطعي کشور در بحث ظرفيت غني‌سازي را 190 هزار سو اعلام کردند و متذکر شدند تيم مذاکره‌کننده مطمئناً نبايد اجازه دست‌اندازي به حقوق ملت را به دشمن بدهد.»

«سو يا SWU» واحد اندازه‌گيري غني‌سازي اورانيوم

براي درک بهتر اين سخن لازم است توضيح مختصري درباره معناي کلمه «سو» ارائه شود؛ سو (SWU) ﯾﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه‌ﮔﯿﺮي اﺳﺖ که ﺑه‌طﻮر ﺧﺎص در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژي هسته‌اي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار مي‌ﮔﯿﺮد.

اﻳﻦ واﺣﺪ همانند دﻳﮕﺮ واحدهاي اﻧﺪازه‌ﮔﯿﺮي مانند وات، آمپر و ... اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘلف ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ؛ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاهيم ﺑﻪ‌طﻮر علمي و کمي تخصصي‌تر "ﺳﻮ" را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﯿﻢ، بهتر اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﯿﻢ ﺳﻮ، ﻳﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه‌ﮔﯿﺮي براي سنجش ﻣﻘﺪار ﻛﺎر ﻻزم ﺑﺮاي ﺟﺪاﺳﺎزي، اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚ ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﯿﻮم (U235) از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﻨﮕﯿﻦ‌ﺗﺮ آن (U238) در اوراﻧﯿﻮم طبيعي جهت ايجاد ﻣﺤﺼﻮل نهايي ﻛﻪ از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚ‌ﺗﺮ، غنيﺗﺮ اﺳﺖ.

توان غني‌سازي سانتريفيوژ نسل هشتم ايران، 24 برابر سانتريفيوژ نسل اول

اما خود سانتريفيوژها داراي نسلهاي مختلف با توان غني‌سازي متفاوت هستند و هر يک از اين نسلها، ظرفيت "سو" متفاوتي دارند؛ دستگاه‌هاي سانتريفيوژ نسل يک که در کشورمان به IR1  شهرت يافته‌اند، دستگاه‌هايي با ظرفيت يک سو هستند.

دستگاه‌هاي سانتريفيوژ نسل دو يا به عبارتي IR2 ظرفيتي معادل پنج سو دارند و آخرين نسل از سانتريفيوژها که از سال 93 کشورمان به توانمندي بومي ساخت آنها دست يافت، دستگاه‌ سانتريفيوژ نسل هشتم يا IR8 است که اين سانتريفيوژها  ظرفيتي معادل 24 سو دارند.

با اين حساب در صورت بکارگيري سانتريفيوژهاي نسل جديد يعني IR8 در سايت‌هاي هسته‌اي کشورمان، هريک از اين ماشينهاي غني‌سازي در واقع مي‌توانند به ميزان 24 برابر سانتريفيوژهاي نسل اول يا همان IR1 غني‌سازي کنند و هر يک از اين ماشين‌ها مي‌توانند جايگزين 24 عدد از ماشينهاي نسل قديمي شوند و اين يعني يک تحول و جهش عظيم در صنايع هسته‌اي و توان غني‌سازي کشورمان البته در صورتي که دولتمردان کشور تصميم به بکاربگيري سانتريفيوژهاي نسل هشتم در سايت‌هاي هسته‌اي را اتخاذ کنند.

پس با اين توضيحات و با يک حساب سرانگشتي و جمع و ضرب ساده مي‌توان دريافت که براي دست‌يابي به بر ظرفيت غني‌سازي 190 هزار سو، 190 هزار دستگاه سانتريفيوژ نسل يک يا صرفا 8 هزار سانتريفيوژ نسل هشت نياز خواهيم داشت.

ظرفيت سايت هسته‌اي نطنز معادل به‌کارگيري 45 هزار دستگاه سانتريفيوژ نسل 8 و دست‌يابي به ظرفيت يک ميليون سو!

در سال 93 که رهبر انقلاب بر لزوم دست‌يابي به ظرفيت 190 هزار سو تأکيد داشتند، تقريباً تمام سانتريفيوژهاي کشور را نسل يک و دو تشکيل مي‌داد اما با تلاش دانشمندان هسته‌اي کشورمان و با وجود تحريمها، توانستيم تعداد سانتريفيوژ نسل چهارم و هشتم را در کشور تا حد قابل توجهي افزايش دهيم که در اين مورد مي‌توانيم به اذعان دکتر صالحي؛ رئيس سازمان انرژي هسته‌اي در تاريخ 21 فروردين سال 1394 استناد کنيم.

علي‌اکبر صالحي در اين تاريخ اعلام کرده بود که تنها ظرفيت نطنز در کشورمان، 48 هزار دستگاه سانتريفيوژ نسل يک و 45 هزار دستگاه سانتريفيوژ نسل هشت به علت اندازه بزرگتر آن نسبت به نسلهاي گذشته، است.

از آنجايي که  نسل هشتم ظرفيتي معادل 24 سو دارد، پس مي‌توان دريافت که 45 هزار دستگاه از اين نسل، ظرفيتي معادل حدود يک ميليون سو را به دست مي‌دهد که به گفته دکتر صالحي اين عدد مي‌تواند سوختي به اندازه 5 نيروگاه بوشهر را تامين کند.

سايت غني‌سازي نطنز

اما روند جايگزيني سانتريفيوژهاي نسلهاي قديمي با نسل جديد IR8 با وجودي که به اذعان مسئولان و دست‌اندرکاران صنايع هسته‌اي کشورمان، تمام شرايط علمي و فني آن در کشور فراهم بود، در اثناي مذاکرات هسته‌اي متوقف شد و در حال حاضر، مجموع توان غني‌سازي کشور به کمتر از 10 هزار سو کاهش يافته و با به امضا رسيدن "برنامه جامع اقدام مشترک" يا همان برجام توسط دولت تدبير و اميد با 1+5، قرار است براي بيش از دو دهه آينده نيز توان غني‌سازي کشور در همين سطح ناچيز کمتر از 10 هزار سو باقي بماند.

قطعا ادامه روند پيشرفت روزافزون صنايع هسته‌اي کشورمان با تکيه بر توانمنديهاي بومي کشور مي‌توانست موتور محرک بسيار قويي براي ساير صنايع کشور و عاملي براي پيشرفت بسيار سريع علمي کشور باشد به‌گونه‌اي که رهبر معظم انقلاب در سخنراني اخير خود نيز متذکر شدند: «يکي از دلايل عمده‌ فشار بر بخش هسته‌اي، مخالفت با پيشرفت علمي کشور است و خودشان هم مي‌دانند که ادعاي تلاش براي دستيابي به بمب هسته‌اي، يک دروغ آشکار است.»

صالحي: مسائل 1+5 کار روي دستگاههاي سانتريفيوژ را متوقف کرد

در مصاحبه‌اي که علي‌اکبر صالحي درباره دستگاه‌هاي سانتريفيوژ نسل هشتم داشت، وي اذعان داشته بود: دستگاه‌هاي سانتريفيوژ IR8 را تازه طراحي کرده و آنها را ساخته بوديم که مسائل 1+5 (برجام) پيش آمد و قرار شد که کار روي آنها متوقف شود.

با اين وجود، مقام معظم رهبري در سخنراني اخير خود در جمع مسئولان نظام متذکر شدند: «خوشبختانه قابليت بازگشت به وضع قبلي حفظ شده و ما مي‌توانيم در شرايطي که لازم بدانيم با سانتريفيوژهاي نسل جديد در کمتر از يک‌ سال‌ و نيم به 100 هزار سو دست يابيم؛ بنابراين طرف مقابل خيال نکند که دست ما بسته است.»

ايشان در اين سخنراني دستيابي ايران به غني‌سازي 20 درصد و ساخت سانتريفيوژهاي پيشرفته را عوامل اصلي قبول برخي تعهدات از جانب آمريکا دانستند و تأکيد کردند: اگر اقتدار علمي و فناوري ايران نبود امريکاييها قطعاً همين وضع فعلي را هم قبول نمي‌کردند؛ بنابراين بايد اين اقتدار هرچه بيشتر افزايش يابد.

به اميد روزي که کشورمان به تمام حق و حقوق حقه خود در صنايع هسته‌اي متناسب با ظرفيتهاي بومي و علمي خود دست يابد و بار ديگر شاهد «چرخش سانتريفيوژهاي نسل جديد همراه با چرخش چرخ اقتصاد کشور» باشيم.

و به اميد روزي که با گشوده شدن بند‌هايي که دشمنان اين مرز و بوم به دست و پاي دانشمندان بزرگ و سخت‌کوش ايراني بسته‌اند، کشورمان به جهش علمي و صنعتي مورد انتظار خود دست يابد.

دریافت کد اوقات شرعی